Đâu là đồng tiền tử lâu đời nhất?
Hàng nghìn loại tiền điện tử đã xuất hiện trong thập kỷ qua và một số vẫn tồn tại qua thời gian dài
Nội dung
- Bitcoin
- Tiền điện tử trước thời BTC
- B-Money, Bit Gold & Hashcash
- Tiền điện tử lâu đời nhất
- Câu hỏi thường gặp
Theo CoinMarketCap, hiện nay có hơn 8.000 loại tiền điện tử, và phần lớn những đồng này chỉ tồn tại một vài năm. Tuy nhiên, một số đồng tiền điện tử thực sự lâu đời đã làm dấy lên một câu hỏi: đâu là đồng tiền điện tử lâu đời nhất?
Bitcoin thường được gọi là “cha đẻ” của tiền điện tử và được cho là đồng tiền điện tử lâu đời nhất, nhưng liệu điều đó có đúng không?
Bitcoin
Được tạo ra vào năm 2009, Bitcoin được nhiều nhà đầu tư xem là đồng tiền điện tử đầu tiên. Bitcoin được tạo ra bởi một người/nhóm người có biệt danh Satoshi Nakamoto. Theo bản cáo bạch (white paper) của người/nhóm người này, Satoshi Nakamoto đã khiến cho điều bất khả thi trước kia trở nên khả thi: tạo nên một hệ thống an toàn, phi tập trung cho hệ thống thanh toán tài chính quốc tế.
Vậy BTC (bitcoin) có phải tiền điện tử lâu đời nhất? Không hẳn: có những đồng tiền điện tử đã ra đời sớm hơn - từ thế kỷ XX.
Tiền điện tử trước thời BTC
Theo một báo cáo từ Bitcoin Magazine (tạp chí Bitcoin), 20 năm trước khi BTC ra đời, các trạm xăng ở Hà Lan đã sử dụng tiền điện tử. Các nhà bán lẻ nhiên liệu thường bị trộm vào ban đêm, nên các lập trình viên đưa ra giải pháp liên kết tiền với một thẻ thông minh. Các tài xế muốn mua xăng có thể mang thẻ này thay vì tiền mặt.
Vào giữa những năm 90, David Chaum - một nhà khoa học máy tính và nhà mật mã học người Mỹ đã thử nghiệm tiền điện tử, ông phát triển một “công thức đặc biệt” để mã hóa thông tin giữa hai bên tham gia giao dịch. Dù DigiCash “phá sản” vào năm 1998 - rất lâu trước khi BTC ra đời, phát minh của Chaum vẫn rất có ý nghĩa vì ông đã đưa ra những nguyên lý quan trọng được áp dụng vào tiền điện tử sau này.
B-Money, Bit Gold & Hashcash
Vào cuối những năm 90, một kỹ sư máy tính người Mỹ khác là Wei Dai đã phát triển B-Money - một hệ thống phân phối tiền điện tử. Trong hệ thống mà ông đưa ra, tên điện tử giả sẽ được dùng để chuyển tiền trong mạng lưới. Dự án chưa bao giờ thực sự thành công, làm dấy lên tranh luận liệu nó có phải một trong những tiền điện tử lâu đời nhất hay không. Tuy nhiên, Satoshi Nakamoto đã đề cập đến B-Money trong bản cáo bạch của Bitcoin năm 2008.
Bit Gold được phát triển vào cùng thời điểm đó, cũng là một loại tiền điện tử thời kỳ đầu. Hệ thống Bit Gold hoạt động thông qua một phiên bản cũ của hệ thống Proof-of-Work (Bằng chứng công việc). Dù đã thất bại, nó cũng đã giúp tạo ra nền tảng cho sự xuất hiện của các loại tiền điện tử mà chúng ta biết hiện nay.
Hashcash cũng ra đời vào giữa những năm 90, được thiết kế bởi Adam Back - người sau này là nhà mật mã học trẻ tuổi của nước Anh, đây là một trong những ví dụ về tiền điện tử thành công nhất trước thời bitcoin. Hashcash được thiết kế để ngừng các cuộc tấn công mạng và giảm các email rác, sử dụng thuật toán Proof-of-Work để bảo vệ hệ thống. Đến cuối những năm 90, Hashcash đối mặt với hàng loạt vấn đề, bao gồm yêu cầu nguồn năng lượng không bền vững. Tuy nhiên, hệ thống của họ đã đưa ra những nguyên lý chính vẫn được tìm thấy trong Bitcoin hơn một thập niên sau đó.
Vậy, liệu Hashcash có phải tiền điện tử lâu đời nhất? Nhiều người tranh luận rằng dù Hashcash đã tạo nên ảnh hưởng sâu sắc, Bitcoin vẫn là “cha đẻ” của tiền điện tử.
Bên cạnh bitcoin, đâu là những loại tiền điện tử lâu đời nhất?
Tiền điện tử lâu đời nhất
Litecoin là một trong những “sản phẩm ăn theo” của Bitcoin. Litecoin phát hành vào năm 2011, rất giống với Bitcoin về mặt kỹ thuật. Điều này khiến litecoin trở thành tiền điện tử lâu đời thứ hai còn tồn tại.
Một “sản phẩm ăn theo” khác của Bitcoin là Peercoin, ra mắt vào tháng 8 năm 2012 bởi hai nhà phát triển phần mềm có biệt danh là Sunny King và Scott Nadal. Đây là tiền điện tử đầu tiên kết hợp thuật toán Proof-of-Stake (Bằng chứng cổ phần) và Proof-of-Work (Bằng chứng công việc). Nó vẫn hoạt động cho đến ngày nay, dù vốn hóa thị trường chỉ 17 triệu USD (khoảng 12,6 triệu bảng Anh) và lượng giao dịch hàng ngày chỉ khoảng 20.000 USD, đây là một trong những tiền điện tử nhỏ nhất.
Tiền điện tử XRP của Ripple Inc cũng được phát hành vào năm 2012 như một phần của nỗ lực xây dựng một hệ thống thanh toán thay thế ngân hàng, và XRP vẫn là một trong những tiền điện tử lớn và lâu đời nhất.
Tiếp đó, năm 2013, hàng loạt tiền điện tử ra mắt, với “kẻ sống sót” bao gồm một trong những tiền điện tử lớn nhất hiện nay - dogecoin - ban đầu được tạo ra chỉ như một trò đùa giữa hai kỹ sư phần mềm Jackson Palmer từ Adobe và Billy Markus từ IBM.
Đồng tiền lớn và lâu đời cuối cùng là Ethereum được tạo ra vào năm 2013 bởi lập trình viên Vitalik Buterin, dù đồng coin này đến tận năm 2015 mới được phát hành. Ngày nay, ether là đồng coin lớn thứ hai về vốn hóa thị trường - sau bitcoin.
Với sự xuất hiện nhiều tiềm năng như thế trên thị trường, những đồng coin lâu đời có lợi thế dẫn đầu. Điều này giúp ích cho việc phát triển mạng lưới cũng như giúp chúng trở nên khác biệt so với những đồng coin sau này.
Câu hỏi thường gặp
Đâu là tiền điện tử đầu tiên?
Bitcoin thường được xem là tiền điện tử đầu tiên.
Ai tạo ra tiền điện tử?
Bitcoin được tạo ra bởi Satoshi Nakamoto. Tuy nhiên, có rất nhiều đồng tiền khác trước Bitcoin như Hashcash và Bit Gold - những nguyên lý chính của Bitcoin được phát triển từ đó. Vì vậy mà không thể xác định rõ ai tạo ra tiền điện tử.
Tiền điện tử được tạo ra khi nào?
Nếu bạn tin rằng Bitcoin là tiền điện tử đích thực đầu tiên, bitcoin được tạo ra vào năm 2009. Tuy nhiên, như đã đề cập bên trên, các nhà phát triển trước đây đã tạo ra những loại tiền điện tử tương tự trước đó. Vì thế, có thể nói tiền điện tử được tạo ra từ những năm 90.
